Na czwartek, 31 stycznia zaplanowano posiedzenie Parlamentarnego Zespołu Górnictwa i Energii, który będzie dyskutował o planach wdrożenia reaktorów wysokotemperaturowych dla polskiego przemysłu i kogeneracji. 29 stycznia 2019 r. Ministerstwo Energii podpisało umowę z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na wsparcie wdrażania technologii reaktorów wysokotemperaturowych HTGR w Polsce.
- Wysokotemperaturowe reaktory jądrowe zaliczane są do najnowszej IV generacji.
- Zdaniem Ministerstwa Energii wdrożenie tej technologii jako źródła ciepła przemysłowego jest możliwe np. w branży chemicznej.
- Projekt został ujęty w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju, jest o nim też wzmianka w projekcie Polityki energetycznej Polski do roku 2040. Technologia ma być rozwijana niezależnie od programu budowy elektrowni jądrowych.
– Wysokotemperaturowe reaktory jądrowe chłodzone gazem HTGR (High Temperature Gas-cooled Reactor) to bezpieczna technologia, umożliwiająca produkcję czystej energii cieplnej o temperaturze do 1000 stopni Celsjusza – przekonuje Ministerstwo Energii.
Ciepło to może być wykorzystane w procesach przemysłowych, np. w branży chemicznej, oraz w kogeneracji. Reaktory tego typu w przyszłości mogą zastąpić wysłużone kotły gazowe i węglowe wykorzystywane obecnie do wytwarzania ciepła w przemyśle.
Zmiana ta doprowadziłaby nie tylko do zmniejszenia importu gazu, ale może doprowadzić do znaczącego ograniczenia emisji CO2 przez Polskę. Technologię HTGR będzie można również wykorzystać do dostarczania ciepła do miejskich sieci ciepłowniczych.
Polska eksporterem technologii jądrowej
Technologia może być nie tylko źródłem ciepła o przewidywalnych kosztach, ale docelowo także polskim produktem eksportowym. Projekt programu wdrożenia reaktorów wysokotemperaturowych w Polsce jest wynikiem prac zespołu powołanego przez ministra energii. Wywołał on szczególne zainteresowanie zarówno strony rządowej, jak i przemysłu z USA i Japonii.
Pierwsza edycja programu Gospostrateg została uruchomiona przez NCBR w 2017 i jej zadaniem jest realizacja zadań określonych w Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju uchwalonej w 2016 r. Zgodnie z założeniami programu poszczególne ministerstwa (lub inne jednostki administracji publicznej realizujące politykę rozwojową kraju) otrzymają wsparcie merytoryczne i analityczne polskich ośrodków naukowych w celu przygotowania i wdrażania poszczególnych programów, polityk i długofalowych strategii gospodarczych i społecznych.
W poszukiwaniu straconego czasu
W przypadku wdrożenia technologii jądrowych HTGR Departament Energii Jądrowej Ministerstwa Energii zidentyfikował typowy problem, zaobserwowany również w innych sektorach nowych technologii, jakim jest nienadążanie aktualnego systemu prawnego za rozwojem nowych rozwiązań technologicznych, co często kończy się niepowodzeniem przy ich wdrażaniu.
Właśnie temu służyć będzie realizacja projektu Gospostrateg HTR – zidentyfikowane zostaną bariery prawne i administracyjne, zaproponowane zostaną zmiany w polskich przepisach, co zdaniem resortu energii przyczyni się ostatecznie do sprawnego (budżetowo i czasowo) wdrożenia tej technologii w kraju.
Projekt Gospostrateg HTR będą realizować: Ministerstwo Energii RP oraz dwa ośrodki naukowe – Narodowe Centrum Badań Jądrowych oraz Instytut Chemii i Techniki Jądrowej. W ciągu trzech lat zostanie przygotowana seria analiz technicznych, prawnych i społeczno-gospodarczych, które w późniejszym etapie posłużą do sprawnego wdrażania technologii wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych w polskim przemyśle.
29 stycznia 2019 r. Ministerstwo Energii podpisało umowę z Narodowym Centrum Badań i Rozwoju na wsparcie wdrażania technologii reaktorów wysokotemperaturowych HTGR w Polsce. W ramach pierwszej edycji programów strategicznych Gospostrateg, projekt HTGR zostanie dofinansowany kwotą około 18 milionów zł.
Może powstać 20 reaktorów w Polsce
Przypomnijmy, że 13 września 2017 r. kierownictwo Ministerstwa Energii przyjęło raport resortowego zespołu, który rekomenduje wdrożenie w Polsce wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych chłodzonych gazem (HTGR).
Zespół ocenił, że Polsce potrzeba 10-20 reaktorów tego typu, a potencjalnymi krajowymi odbiorcami tej technologii będą zakłady chemiczne i petrochemiczne.
Zdaniem resortu uruchomienie środków na projekt reaktora w latach 2019-2023 umożliwiłoby podejmowanie decyzji o inwestycjach w konkretnych lokalizacjach po 2023 r. i budowę pierwszego HTGR do 2031 r.
W tego typu reaktorach wraz ze wzrostem temperatury reakcja łańcuchowa zrywa się samoistnie i – ze względu na konstrukcję oraz specjalny sposób przygotowania paliwa – nie ma możliwości stopienia się rdzenia reaktora. Przeprowadzone próby na reaktorach eksperymentalnych, w których przerwano chłodzenie rdzenia, potwierdziły tę zasadę. Reaktory wciągu k ilku dni wychładzały się same.
Na początku 2018 r. Józef Sobolewski, dyrektor Departamentu Energii Jądrowej w Ministerstwie Energi zapowiedział, że wkrótce powstanie Centrum Naukowo-Przemysłowe odpowiedzialne za projekt wdrożenia wysokotemperaturowych reaktorów jądrowych (HTGR). W planach jest budowa reaktora o mocy 10 MWt mającego kosztować 500 mln zł.
Realizacja tego projektu ma postawić nasz kraj w czołówce krajów rozwijających najbardziej zaawansowane technologie jądrowe. Ponadto reaktory tego typu mogą być doskonałym produktem eksportowym.
Ministerstwo Energii planowało, że wdrożenie reaktorów HTGR w pierwszym etapie będzie finansowane w głównej mierze ze środków na prace naukowo-badawcze (unijne i krajowe) oraz z funduszy na innowacje przyszłych użytkowników.
źródło: wnp.pl