Najwyższa Izba Kontroli (NIK) negatywnie oceniła realizację Programu polskiej energetyki jądrowej (PPEJ). Z informacji Izby wynika, że tylko w latach 2014-2016 na realizację PPEJ wydano 353,25 mln zł. A wciąż nie wiadomo, czy elektrownia jądrowa w Polsce powstanie!
Z wyliczeń NIK wynika, że w latach 2014-2016 na realizację działań ujętych w PPEJ przez administrację państwową wydano środki budżetowe w łącznej kwocie 59,8 mln zł.
Wydatki spółek PGE i PGE EJ 1 związane z przygotowaniem i realizacją PPEJ wyniosły łącznie 293,4 mln zł, z tego 116,8 mln zł wydano na realizację działań zaś kwota 176,6 mln stanowiła koszty działalności PGE EJ 1.
Łącznie daje to sumę 353,25 mln zł.
Najwyższa Izba Kontroli ocenia negatywnie realizację Programu polskiej energetyki jądrowej (PPEJ), w którym ministrowi gospodarki, a następnie ministrowi energii powierzona została rola koordynatora.
Minister energii zgłosił zastrzeżenia do wyników kontroli podkreślając, że wspierał polski program jądrowy, działając w ramach swoich uprawnień.
NIK ocenia pozytywnie działania Ministerstwa Gospodarki i Ministerstwa Energii odnoszące się do przedsięwzięć informacyjnych dotyczących lokalizacji elektrowni jądrowej oraz prac analitycznych, dotyczących zaangażowania polskiej gospodarki w świadczenie usług dla przemysłu jądrowego.
W wystąpieniu pokontrolnym Najwyższa Izba Kontroli zaleciła w prowadzenie uprawnienia dla ministra energii, w ramach przygotowywanej aktualizacji PPEJ, umożliwiającego realne wypełnianie funkcji koordynatora tego Programu.
Zasugerowano także nawiązanie ścisłej współpracy przez Ministerstwo Energii z inwestorem przy opracowaniu propozycji wyboru modelu finansowania budowy, eksploatacji i likwidacji elektrowni jądrowej, przed przedstawieniem tego modelu do zatwierdzenia przez Radę Ministrów.
Zalecono także opracowanie zmian harmonogramu realizowanych zadań PPEJ w uzgodnieniu z inwestorem.
Najwyższa Izba Kontroli pozytywnie oceniła następujące obszary realizacji PPEJ:
- wnioski z analiz i ekspertyz wykonanych przy tworzeniu projektu Polityki energetycznej Polski do 2050 roku dotyczące PPEJ (pkt. 1.1 wystąpienia pokontrolnego),
- kształcenie i szkolenie kadr dla instytucji i przedsiębiorstw związanych z energetyką jądrową (pkt. 1.3),
- działania informacyjno-edukacyjne dotyczące lokalizacji elektrowni jądrowej oraz składowiska odpadów promieniotwórczych (pkt. 1.4),
- działania w zakresie rozwoju zaplecza naukowo-badawczego oraz potencjału polskiego przemysłu dla energetyki jądrowej (pkt. 1.5),
- realizacja wniosków pokontrolnych NIK dotyczących PPEJ z 2013 r. (pkt. 3).
Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła następujące obszary:
- Wybór lokalizacji dla składowiska nisko- i średnioaktywnych odpadów promieniotwórczych (pkt. 1.2).
W zastrzeżeniu skierowanym do NIK minister energii stwierdził, że w 2016 r. została wskazana jedna – już przebadana – potencjalna lokalizacja, jednak ze względu na rekomendacje międzynarodowe, podjęto decyzję o konieczności posiadania kilku miejsc do wyboru dla realizacji tej inwestycji.
- Koordynacja działań PPEJ (pkt. 2.1)
W zastrzeżeniu skierowanym do NIK minister energii stwierdził, że obowiązujące przepisy prawa nie przewidują kierowania – przez ministra odpowiedzialnego za realizację PPEJ – wniosku do Rady Ministrów o podjęcie strategicznej decyzji dotyczącej uruchomienia inwestycji. Rola Rady Ministrów ogranicza się do dokonywania okresowych aktualizacji PPEJ, przyjmowania sprawozdań z jego realizacji oraz do podjęcia kierunkowej decyzji co do zakresu wsparcia dla budowy elektrowni jądrowej.
Minister energii posiada wyłączne kompetencje w zakresie podjęcia strategicznej decyzji dotyczącej uruchomienia inwestycji, która przybiera formę decyzji zasadniczej, czyli wyrażenia akceptacji państwa dla budowy elektrowni jądrowej w konkretnej lokalizacji, przez konkretnego inwestora i z użyciem konkretnej technologii.
Minister może wydać taką decyzję wyłącznie na wniosek inwestora. W związku z tym, że inwestor w zakładanym terminie nie wybrał technologii oraz lokalizacji, wydanie przez Ministra Energii decyzji zasadniczej było niemożliwe.
- Wspieranie prac realizowanych przez Inwestora (pkt. 2.2)
W zastrzeżeniu skierowanym do NIK minister energii stwierdził, że wspierał realizację Programu polskiej energetyki jądrowej działając w ramach swoich kompetencji i uprawnień.
Nowym partnerem do budowy elektrowni jądrowej w Polsce ma być PKN Orlen. – Zarząd PKN Orlen prowadził rozmowy z udziałowcami spółki PGE EJ1, która ma budować elektrownię jądrową – poinformował szef resortu energii Krzysztof Tchórzewski.
Z badań przeprowadzonych na zlecenie Ministerstwa Energii wynika, że 59 proc. Polaków popiera budowę elektrowni jądrowej w naszym kraju.
źródło: wnp.pl